Mang thai ngoài tử cung là tình trạng sản khoa nguy hiểm, thai làm tổ sai vị trí, đe dọa nghiêm trọng đến tính mạng và khả năng sinh sản của mẹ bầu. Vậy làm sao nhận biết sớm dấu hiệu của thai ngoài tử cung? Hãy cùng tìm hiểu triệu chứng, nguyên nhân và cách xử lý hiệu quả nhất trong bài viết dưới đây nhé!

Mang thai ngoài tử cung là gì?

Mang thai ngoài tử cung (hay còn gọi là chửa ngoài dạ con, GEU) là hiện tượng trứng đã thụ tinh nhưng không làm tổ bên trong buồng tử cung như thông thường, mà lại phát triển ở các vị trí khác. Trên thực tế, một chu kỳ bình thường, trứng sau khi rụng sẽ được thụ tinh tại vòi tử cung (hay còn gọi là ống dẫn trứng), sau đó di chuyển xuống buồng tử cung để làm tổ và phát triển thành thai nhi. 

Tuy nhiên, với hiện tượng thai ngoài tử cung, phôi thai lại làm tổ tại những vị trí bất thường khác như vòi tử cung (chiếm đến 95% các trường hợp), buồng trứng, ổ bụng hay tại các vết sẹo mổ thai trước đó. Những vị trí này thường không có đủ không gian và chất dinh dưỡng, khiến thai không thể phát triển bình thường, làm tăng nguy cơ thai vỡ, gây chảy máu nghiêm trọng, đe dọa sức khỏe và cả tính mạng thai phụ.

Phôi thai làm tổ tại vòi tử cung

Nguyên nhân thai ngoài tử cung

Nguyên nhân thai ngoài tử cung thường không dễ dàng xác định cụ thể, tuy nhiên, các chuyên gia y tế đã chỉ ra một số yếu tố làm tăng nguy cơ xuất hiện tình trạng này. Cụ thể:

• Viêm nhiễm hoặc tổn thương vòi tử cung: Do nhiễm trùng, viêm vùng chậu, viêm vòi trứng, để lại sẹo hoặc tắc nghẽn ống dẫn trứng khiến phôi thai không thể về tử cung làm tổ bình thường.

• Dị dạng hoặc bất thường bẩm sinh: Cấu tạo cơ quan sinh dục bất thường hoặc dị dạng ống dẫn trứng có thể khiến thai nhi không thể làm tổ đúng vị trí.

• Rối loạn nội tiết tố: Hormone sinh dục bị mất cân bằng có thể ảnh hưởng đến khả năng di chuyển và làm tổ của trứng sau khi thụ tinh.

• Các bệnh lý di truyền hoặc bẩm sinh: Một số vấn đề bệnh học liên quan đến cơ quan sinh sản có thể làm tăng nguy cơ chửa ngoài dạ con.

• Tiền sử mang thai ngoài tử cung: Người đã từng có thai ngoài tử cung trước đây sẽ có nguy cơ tái phát cao hơn.

• Tuổi tác: Phụ nữ càng lớn tuổi thì khả năng bị thai ngoài tử cung càng tăng lên.

• Hút thuốc lá: Chất độc hại trong thuốc lá có thể làm giảm khả năng di chuyển của trứng thụ tinh vào tử cung.

• Phẫu thuật vùng chậu hoặc vòi trứng: Các can thiệp như thắt vòi tử cung, mổ ổ bụng trước đây có thể gây tổn thương hoặc dính sẹo, làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung.

• Tiền sử điều trị vô sinh hoặc sử dụng thuốc kích thích rụng trứng: Có thể làm tăng nhẹ nguy cơ mang thai ngoài tử cung.

• Sử dụng các biện pháp tránh thai: Đặt vòng tránh thai (IUD) hoặc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp không đúng cách cũng có thể làm tăng nhẹ nguy cơ này.

Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng thai ngoài tử cung

Nhận biết dấu hiệu của mang thai ngoài tử cung

Trong thời gian đầu, mẹ bầu mang thai ngoài tử cung vẫn có những dấu hiệu giống thai kỳ bình thường như trễ kinh, căng tức ngực, buồn nôn hoặc đau bụng nhẹ. Chính vì vậy, nhiều chị em dễ bỏ qua và không nhận biết sớm, dẫn đến nguy cơ biến chứng nghiêm trọng nếu không kịp thời xử lý. Dưới đây là những triệu chứng rõ ràng nhất, giúp mẹ bầu sớm phát hiện thai ngoài tử cung:

• Chậm kinh: Chị em mang thai ngoài tử cung thường có dấu hiệu trễ kinh giống thai kỳ bình thường, tuy nhiên, máu ra ít hơn, có màu sẫm hoặc đen, kéo dài và không đông lại như máu kinh thông thường.  

• Đau bụng dưới kéo dài: Thai phụ sẽ cảm thấy đau bụng âm ỉ hoặc đau nhói tại vùng bụng dưới, thường ở một bên. Cơn đau này kéo dài và mức độ tăng dần theo sự phát triển của thai. 

• Xuất huyết âm đạo bất thường: Khác với chu kỳ kinh nguyệt thông thường, khi mang thai ngoài tử cung, mẹ sẽ xuất hiện hiện tượng chảy máu bất thường sau khi bị trễ kinh. Máu thường có màu đỏ sẫm hoặc đen, kéo dài dai dẳng kèm theo đau bụng dưới hoặc vùng hố chậu.

• Nồng độ HCG tăng chậm: Bình thường, hormone HCG sẽ tăng đều theo tuổi thai. Nhưng khi mang thai ngoài tử cung, chỉ số này sẽ tăng chậm hoặc thấp hơn so với mức bình thường. 

Mang thai ngoài tử cung thường có dấu hiệu xuất huyết âm đạo bất thường

>>> Xem thêm: Nguyên nhân thai lưu là gì? Làm thế nào để phòng tránh

Mang thai ngoài tử cung có sao không?

Tình trạng mang thai ngoài tử cung là vô cùng nguy hiểm, có thể đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý và cả tính mạng của mẹ bầu nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Dưới đây là những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra khi bị thai ngoài tử cung:

Xuất huyết trong ổ bụng

Do thai nằm ngoài tử cung, đặc biệt tại ống dẫn trứng (chiếm đa số), cấu trúc nơi này rất mỏng và yếu. Do đó, khi thai phát triển sẽ dễ gây vỡ túi thai, dẫn tới xuất huyết nghiêm trọng. Triệu chứng thường gặp là đau bụng dữ dội, máu chảy ồ ạt, da xanh tái, huyết áp tụt nhanh, nếu không cấp cứu kịp thời có thể gây tử vong.

Tăng nguy cơ tái phát mang thai ngoài tử cung  

Phụ nữ từng gặp tình trạng chửa ngoài dạ con sẽ có nguy cơ tái phát cao gấp nhiều lần người bình thường. Các bệnh lý liên quan như viêm nhiễm vùng chậu, u xơ tử cung, từng đặt vòng tránh thai cũng làm tăng nguy cơ thai ngoài tử cung tái phát.

Gây vô sinh thứ phát

Khi phát hiện muộn, việc xử lý thai ngoài tử cung thường gây tổn thương lớn đến ống dẫn trứng, tạo thành sẹo hoặc làm tắc nghẽn, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thụ thai sau này. Nhiều trường hợp phải cắt bỏ ống dẫn trứng, khiến tỷ lệ vô sinh tăng cao đáng kể.

Gây trầm cảm 

Sau khi trải qua cú sốc thai ngoài tử cung, chị em dễ rơi vào trạng thái tâm lý căng thẳng, stress kéo dài, thậm chí trầm cảm do lo sợ mất khả năng sinh sản hoặc lo lắng cho những lần mang thai tiếp theo.

Mẹ bầu có thể gặp phải tình trạng trầm cảm kéo dài trước việc có thai ngoài tử cung

Phương pháp chẩn đoán tình trạng thai ngoài tử cung

Khi nghi ngờ mẹ bầu có dấu hiệu mang thai ngoài tử cung, bác sĩ thường chỉ định một số phương pháp xét nghiệm và kiểm tra nhằm chẩn đoán chính xác tình trạng này. Các phương pháp phổ biến gồm:

• Thử thai: Đây là xét nghiệm quan trọng nhằm xác định có thai hay không thông qua chỉ số HCG trong máu. Tuy nhiên, xét nghiệm này không cho biết chính xác thai ở bên trong hay ngoài tử cung.

• Siêu âm: Đây là phương pháp được dùng để xác định vị trí thai một cách chính xác. Nếu mẹ bầu bị thai ngoài tử cung, hình ảnh siêu âm sẽ không thấy túi thai trong buồng tử cung, mà có thể thấy túi thai nằm tại vòi tử cung hoặc các vị trí bất thường khác.  

• Các xét nghiệm máu bổ sung: Bác sĩ có thể yêu cầu thai phụ thực hiện thêm một số xét nghiệm khác để đánh giá mức độ thiếu máu hoặc xác định nhóm máu, phòng trường hợp cần truyền máu khi cấp cứu khẩn cấp.

• Nội soi ổ bụng: Phương pháp này được xem là kỹ thuật hiện đại, chính xác nhất để chẩn đoán thai ngoài tử cung. Qua quá trình nội soi ổ bụng, bác sĩ sẽ dễ dàng quan sát trực tiếp tình trạng thai ngoài tử cung như: ống dẫn trứng căng phồng, đổi màu hoặc phát hiện khối thai nằm sai vị trí.

>>> Xem thêm: Tổng hợp 9 phòng siêu âm uy tín và chất lượng nhất Việt Nam

Những cách điều trị thai ngoài tử cung

Khi phát hiện sớm tình trạng mang thai ngoài tử cung, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp tùy vào từng trường hợp cụ thể như:

Điều trị bằng thuốc

Trong các trường hợp tình trạng thai ngoài tử cung được phát hiện sớm, thai còn nhỏ (đường kính dưới 3cm) và chưa bị vỡ, bác sĩ thường sẽ chỉ định dùng thuốc Methotrexate để điều trị. Loại thuốc này có tác dụng làm ngưng sự phát triển của khối thai và giúp thai tự tiêu biến sau khoảng 4 – 6 tuần. 

Methotrexate được sử dụng bằng cách tiêm trực tiếp vào cơ thể, sau đó mẹ bầu sẽ được theo dõi và xét nghiệm định kỳ để kiểm tra nồng độ hormone HCG nhằm đánh giá hiệu quả điều trị. Nếu kết quả không như mong muốn, bác sĩ có thể điều chỉnh liều thuốc hoặc quyết định chuyển sang phương pháp phẫu thuật tùy tình trạng sức khỏe của thai phụ.

Tuy nhiên, trong thời gian dùng thuốc, mẹ bầu có thể gặp một số tác dụng phụ như mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy, rụng tóc, loét miệng hay giảm thị lực tạm thời. Một số tác dụng phụ hiếm gặp khác có thể dẫn đến suy tụy, suy gan, suy thận. Đặc biệt, sau khi kết thúc điều trị, mẹ cần tránh mang thai lại trong tối thiểu 3 tháng và theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho thai kỳ tiếp theo.

Trường hợp tình trạng thai ngoài tử cung phát hiện sớm sẽ được điều trị bằng Methotrexate

Phẫu thuật nội soi

Phẫu thuật nội soi thường được bác sĩ chỉ định khi thai ngoài tử cung có kích thước lớn nhưng chưa bị vỡ. Lúc này, bác sĩ sẽ cân nhắc thực hiện mở thông vòi trứng (chỉ loại bỏ khối thai và giữ lại vòi trứng để duy trì khả năng sinh sản) hoặc cắt bỏ toàn bộ vòi trứng (khi vòi trứng đã bị tổn thương nghiêm trọng, không thể bảo tồn được). Chị em vẫn có khả năng mang thai bình thường nếu chỉ cắt bỏ một bên vòi trứng; trường hợp không còn cả hai bên vòi trứng, mẹ vẫn có thể mang thai bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

Phẫu thuật mở bụng

Với những trường hợp thai ngoài tử cung đã phát triển lớn, bị vỡ và gây xuất huyết nghiêm trọng trong ổ bụng thì phương pháp điều trị bắt buộc là phẫu thuật mở bụng khẩn cấp. Trong tình huống này, thông thường ống dẫn trứng nơi thai làm tổ đã bị tổn thương nghiêm trọng nên bác sĩ sẽ phải cắt bỏ hoàn toàn để đảm bảo tính mạng và sức khỏe cho thai phụ.  

Cách phòng tránh thai ngoài tử cung

Mang thai ngoài tử cung là tình trạng nguy hiểm, nhưng chị em hoàn toàn có thể chủ động phòng ngừa bằng những cách như: 

• Quan hệ tình dục an toàn: Không nên quan hệ với nhiều bạn tình, sử dụng các biện pháp bảo vệ khi quan hệ để tránh các bệnh lây qua đường tình dục, nhằm giảm nguy cơ viêm nhiễm vùng chậu và thai ngoài tử cung.

• Không hút thuốc lá: Việc hút thuốc hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc làm tăng nguy cơ thai ngoài tử cung. Do đó, chị em cần bỏ thuốc lá và hạn chế tối đa tiếp xúc với những môi trường có khói thuốc.

• Khám phụ khoa thường xuyên: Kiểm tra sức khỏe sinh sản định kỳ giúp phát hiện sớm và điều trị kịp thời các vấn đề phụ khoa, từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh và thai ngoài tử cung.

• Hạn chế sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp: Các chuyên gia sản khoa đã cảnh báo việc lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ làm tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung, vì vậy chị em chỉ nên sử dụng trong những tình huống thực sự cần thiết và có giới hạn.

Không sử dụng thuốc lá giúp hạn chế nguy cơ mang thai ngoài tử cung

Những câu hỏi liên quan đến mang thai ngoài tử cung

Tình trạng thai ngoài tử cung luôn là nỗi lo lắng lớn của nhiều chị em phụ nữ. Chính vì vậy, ngoài việc chủ động tìm kiếm các thông tin về nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị, không ít người còn quan tâm đến các vấn đề như: 

Chửa ngoài dạ con có phải mổ không?

Đa số các trường hợp thai ngoài tử cung đều cần can thiệp bằng phẫu thuật để loại bỏ khối thai, tránh biến chứng nguy hiểm. Tùy thuộc vào kích thước khối thai và sức khỏe của mẹ, bác sĩ sẽ quyết định phương pháp mổ phù hợp. 

Mấy tuần thì biết thai ngoài tử cung?

Thông thường, sau khi quan hệ khoảng 5 – 10 ngày thì quá trình thụ thai sẽ diễn ra, thai sẽ làm tổ trong tử cung. Tuy nhiên, nếu chị em trễ kinh, thử que hai vạch nhưng siêu âm tuần thứ 4 – 5 vẫn không thấy túi thai trong tử cung, thì rất có thể bạn đã mang thai ngoài tử cung. Chị em nên đi khám sớm để phát hiện kịp thời và tránh các biến chứng nguy hiểm về sau. 

Trên đây là những thông tin quan trọng giúp chị em hiểu rõ hơn về thai ngoài tử cung là gì, nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách phòng ngừa và xử lý hiệu quả nhất. Để bảo vệ sức khỏe của mình, các chị em không nên chủ quan trước những biểu hiện bất thường. Đồng thời, nên thực hiện khám phụ khoa định kỳ tại các cơ sở y tế uy tín như Phòng Khám Đa Khoa Công Nghệ Cao Sài Gòn Medik để được tư vấn, chẩn đoán và điều trị một cách kịp thời nhất!

>>> Bạn có thể xem thêm:

• Phòng khám thai gần đây tốt nhất. Top các địa chỉ uy tín và chất lượng
• Top 8 bệnh viện phụ sản TPHCM mẹ bầu không nên bỏ qua

Phòng Khám Đa Khoa Công Nghệ Cao Sài Gòn Medik

Admin

“Lương Y Như Từ Mẫu” không chỉ là một câu nói thể hiện tấm lòng của một người làm nghề y, đó còn là tôn chỉ mà đội ngũ y bác sĩ chúng tôi luôn đặt trái tim của mình hướng tới tại Phòng khám Đa Khoa Sài Gòn Medik.